ابراهیم حجازی
دوام وماندگاری زبان وکسب استقلال از تازیان
بخش دوم
دوستان وسروران بهتر از جا ن!
دانش های ادبی در سه سدۀ نخستین اسلامی وعلت ماندگاری زبان فا رسی دری را یاد آ ور شدیم اینک درادامه:
قیام طاهریان در خراسان زمین
طاهر یکی ازخراسانیان است که در سال ۲۰۵ در شرق آریا زمین حکو مت وشهر های که در مشرق بغداد قرار داشت از ما مون خلیفۀ عباسی گرفت. پس از طاهر فرزند اوطلحه وپس از او به عبداله این حکومت نیمه مستقل واگذار شد. تا سال ۲۵۹ این خاندان همچنان درخراسان باستان، یعنی سراسر خا ور آریا زمین، ا ز نفوذ مستقیم بنی عباس بسر می بردند.اما دیری نگذشت که حکومت طاهریان به دست یعقوب پسر لیث از میان رفت.
یعقوب از مردم سیستان بود وسیستانیان ازبسیاری جهات مردم میهن پرست و تمسک به آداب ورسوم ملی بار آمده بودند.
دوری ازمرکز خلافت بغداد بقای آیین و مراکز دینی زردشتی، قیام های پی در پی بر ضد عرب، وجود داستان سرایان و داستان های شهامت وپا یداری ومقاومت، همه این ها سبب ماندگاری زبان وفرهنگ شد.
یعقوب از دستۀ عیا ران بود. این دسته گروهی بودند از طبقات اجتماعی خراسان که آداب وتشکیلات خاصی داشتند.
در هنگا مه ها وغوغا ها وجنگ ها خود نمایی می کردند. در عهد خلفای عباسی طر فداران این گروه در بغدا د وسیستان وخراسان زیاد شده بودند وغالبآ با مخالفان دولت عباسی همداستا ن می شدند.
یعقوب یکی ازسر کر دگان این گروه، که آنان او را سر هنگ می نا میدند، پسر روی گری بود از اهالی قرینن سیستان. یعقوب در فاصلۀ چند سال تمامی رقیبان خود را ازمیان برداشت وبر ساحۀ فر مانروائی خود افزود. تا سال۲۶۱ کرمان وخراسان وفارس را گشود.
در این حال نامه ای به خلیفۀ عباسی معتمد نوشت ونسبت به او اظهار ا طاعت کرد. خلیفه فرمان حکو مت خراسان، طبرستان، گرگان فارس وکرمان وسند وهند و شرطۀ بغداد را در همین سال برای یعقوب فرستاد.
ولی یعقوب از نظر و رای وتصمیم خود بر گشت، با سپاه بزرگ به بغداد حمله برد. در جنگی که میان یعقوب و برادر خلیفه در گرفت، نخست شکست در سپاه خلیفه افتاد ولی آنان آب رود خانۀ دجله رابه لشکر گاه یعقوب بستند ویعقوب نا گزیر به جند نیشا پور رفت تا باز تهیه سپاه بیند. ولی دراینجا به بیماری قولنج در گذشت(۲۶۵)
پس از یعقوب، خلیفه تمام حکومتی را که به یعقوب داده بود، به برادرش عمرو لیث داد ، تا این که در سال۲۸۷ امیر اسمعیل سامانی حکومت صفاریان را از میان برد و از این پس، چنانکه پس از این خواهیم دید، روزگار شکوفائی فرهنگ آریا زمین، خراسان بزرگ، آغاز می شود.
ادامه دارد