نگارش و ارسال: ابراهیم حجازی
دانش های ادبی در سه سدۀ نخستین اسلامی
در اوایل عهد اسلامی ادب عبارت بود ازجمع ونقل اقوال عرب، اشعار وانساب آن قوم وسپس تفسیر وضبط الفاظ وفهم اسالیب آن. ولی از آغاز عهد عباسی به تدریج دامنۀ این علم وسعت یافت وبه علت گسترش زبان عربی، ورود آریائیان در خدمات سیاسی، وآشنا نمودن مسلمانان با علوم ادبی یونان و سریانی، به ویژه علم نحو سریانی، ورود قسمت بزرگی از لغات آریائی پارسی در زبان عربی، نقل کتب ادب پارسی و تاریخ وقصص داستان های ملی وحماسی آریائیان به زبان عربی علل ومایه وپایۀ آن شد که ادب عربی قدم در طریق ترقی وتکامل نهد.
از میان خلفای عباسی دو تن از آنان را می شناسیم که در راه تشویق و ترغیب دانشمندان غیر عرب(آریائی، یونانی، سریانی ،هندی) دانش های بومی خود را به زبان عربی ترجمه کردند. نخست هارون الرشید بود ودیگری فرزند او مامون که از مادر آریائی نژاد یا به سخن دیگر از فلات ایران بود.
بنیاد ومرکز ترجمه ئی که اینان در بغداد تاسیس کرده بودند بیت الحکمه نام داشت.
آنچه در این سیصد سال نخستین اسلامی شایستۀ یاد آوری است دو، سه نکته است:
ُنخست دوام وما ندگاری زبان فارسی است که با اندکی دگرگونی و تراش خوردگی همان زبان رسمی روزگار ساسانیان پس از اسلام یعنی زبان رسمی سرزمین آریا ئیان آن زمان بود وبه بخش های شمالی ومرکزی وشرقی وغربی تقسیم شده بود.
د لایلی د ر دست است که این زبان فارسی با گویش یا لهجۀ دری در آریا زمین گفتگو میشد.
نظر به اینکه سرزمین های مشرقی آریانا ویا همان فلات ایران، زود تر از بخش ها ی مرکزی وغربی مستقل شده بود، گویش شرق آریا زمین در زبان نفوذ کرد واین با کمی تفاوت همان زبانی است که امروز در افغانستان تا جیکستان وایران به آن گفتگو می شود وبه آن کتاب نوشته می شود.
دومین نکته که این زبان را ماندگار کرد قیام های ملی بود که از ابو مسلم خراسانی تا یعقوب لیث صفار وافشین وما زیار هر کدام به گونه ئی اثر خود را در بدست آوردن استقلال آریا زمین بر جای گذاشت.
سو مین نکته نهضت های دینی بود که در واقع از شیعۀ دوازده امامی وشش امامی، پنج امامی و زیدی وهفت امامی و اسمعیلیه آغاز شد ودنبالۀ آن فرقه گرائی تا سده های بعد کشید ونتیجۀ عملی آن این بود که خلافت بنی عباس سست بنیاد شد و زمینه برای سقوط خلافت بغداد وانقراض فرمانروائی مذهبی عبا سیان آ ما ده شد .
ودر نتیجه قیا م ها در سر تا سر خاک آریا با جنگ وقیام های پی در پی رسمی وآشکار آریا نژاد ها با حکو مت مرکزی بغداد آغاز شد. هدف نهائی این مخالفان برانداختن حکومت وسیطرۀ عرب از سر زمین های آریائی بود.
سپاسگزار از تحمل شما
ادامه دارد
در بخش های بعدی حماسه ومقاومت طا هریان وصفاریان در خراسان زمین
