بهرام رحمانی
شکست سنگین رجب طیب اردوغان در انتخابات کلان‌شهر استانبول!
مردم استانبول، بزرگ‌ترین شهر ترکیه و قلب اقتصادی این کشور، یک بار دیگر پای صندوق‌های رای رفتند تا دوباره برای شهرداری استانبول تصمیم بگیرند.
دور قبلی این انتخابات، حدود سه ماه پیش، با پیروزی نامزد مخالف حزب حاکم تمام شد. با فشار رییس‌جمهور ترکیه آن انتخابات باطل شد و حالا دوباره دو نامزد به آزمون رای مردم گذاشته شدند.
رییس جمهور رجب طیب اردوغان بارها گفته استانبول «دژ» حزب ماست و هر شخصی استانبول را ببرد، ترکیه را برده است. به همین دلیل او برای ابطال انتخابات شهرداری استانبول، فشار آورد.
اکرم اماماوغلو فقط 18 روز شهردار استانبول بود و حالا دوباره انتخاب شده است. او ابطال انتخابات اول را یک «بی‌عدالتی» خوانده و از هوادارانش خواسته بود باز هم پای صندوق رای بیایند تا پیروزی را تکرار کنند. گفته است این برای تقویت دموکراسی در ترکیه، خیلی حیاتی است.
شهروندان استانبول، روز یک‌شنبه 23 ژوئن 2019، بار دیگر پای صندوق‌های رای رفتند تا شهردار شهرشان را انتخاب کنند. رای‌گیری انتخابات شهرداری استانبول از ساعت 8 صبح روز یک‌شنبه آغاز شده بود و ساعت 17 به‌وقت محلی پایان یافت.
نامزدهای اصلی این انتخابات بنعلی ییلدریم، از حزب عدالت و توسعه و کاندیدای ائتلاف جمهور و اکرم اماماوغلو، از حزب جمهوری‌خواه خلق و کاندیدای ائتلاف ملت بودند.
ده میلیون و 560 هزار و 963 نفر واجد شرایط شرکت در آن بودند که آرای خود را به سی و یک هزار و 342 صندوق انداختند.
نجدت گوکچنار، از حزب سعادت و «مصطفی ایلکر یوجل» از حزب وطن نیز دو نامزد دیگر انتخابات شهرداری استانبول هستند. 17 نامزد نیز به‌طور مستقل وارد این انتخابات شده بودند.
گفتنی است شورای عالی انتخابات ترکیه در ششم ماه مه 2019 با قبول اعتراض حزب عدالت و توسعه نتایج رای‌گیری 31 مارس را استانبول را باطل و برگزاری مجدد آن در تاریخ 23 ژوئن را اعلام کرده بود.
در نشست این شورا، اعضا با بررسی اعتراض‌ها به انتخابات شهرداری کلان‌شهر استانبول با 7 رای موافق در مقابل 4 مخالف نتایج این انتخابات را باطل اعلام کردند
اکرم امام اوغلو، نامزد حزب جمهوری‌خواه خلق ترکیه بار دیگر با شکست رقیب خود «بینالی ییلدریم» نامزد حزب حاکم ترکیه، در انتخابات شهرداری استانبول پیروز شد.
به گزارش تلویزیون «سی ان ان ترک»، اکرم اماماوغلو، با کسب 6/53 درصد آراء، رای‌دهندگان پیروز انتخابات شهرداری استانبول شد.
بینالی ییلدریم، که نفر دو حزب حاکم عدالت و توسعه است و قبلا نخست وزیر ترکیه هم بود، ضمن اعتراف به شکستش در این انتخابات، ابراز امیدواری کرد که اکرم اماماوغلو بتواند به نحو احسن به شهر و مردم استانبول خدمت کند. ییلدریم با کسب 4/45 درصد در رتبه بعدی قرار گرفت.
اما مردم استانبول، لغو انتخابات 31 ماه مارس را قبول نکرده بودند. در واقع این اتفاق را نوعی زروگویی دولت اردوغان تلقی کردند و در واکنش به تصمیم شورای عالی انتخابات، تصمیم خود را گرفتند و این تصمیم را در صندوق رای اعلام کردند. اما این بار با یک تفاوت آرا به میزان حدود 800 هزار رای، تصمیم خود را به‌صورت صریح اعلام کردند. در حال که در انتخابات 31 مارس، تفاوت آرا، 13 هزار رای بود.
لغو انتخابات 31 ماه مارس اکرم اماماوغلو را در جایگاه برتری قرار داد. مردم ما بار دیگر در کنار او قرار گرفتند. در این میان زورگویی‌های اردوغان و حزبش(حزب حاکم عدالت و توسعه) به نتیجه‌ای نرسید.
یب‌شک پیروزی اماماوغلو در این انتخابات می‌تواند در سرنوشت اپوزیسیون در مسیر 2023(زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در ترکیه) تاثیرگذار خواهد شد. این اتفاق می‌تواند راه اپوزیسیون را هموار سازد.
در واقع پیام صریح این پیروزی به حزب عدالت و توسعه این است که دیگر دوران حاکمیت این حزب به سر رسیده است. شاید هم حاکمیت حزب عدالت و توسعه تا سال 2023 نیز باقی نماند.
تابستان شش سال پیش، در جریان زنجیره اعتراض‌های پارک گزی، ترکیه شاهد نخستین اعتراض مردمی علیه سیاست‌های اسلامی رجب طیب اردوغان نخست وزیر وقت و رییس جمهوری کنونی بود.
سرانجام در انتخابات ماه مارس امسال، مردم به شدت اردغان و حزب او را تنبیه کردند و به هم حزبی و نخست وزیر سابق دولت اردوغان رای ندادند و نماینده رقیب اصلی این حزب، یعنی به «اکرم اماماوغلو» نماینده حزب جمهوری‌خواه خلق رای دادند. اما اردوغان این شکست را تحمل نکرد و با ابطال انتخابات استانبول بار دیگر امروز یک‌شنبه 23 ژوئن 2019، به پای صندوق‌های رای رفتند تا شهردار خود را انتخاب کنند.
اهمیت انتخابات دوباره البته بیش از مقاومت در برابر تصاحب فراقانونی قدرت است و کارزار انتخاباتی بر سر قدرت فردی و دموکراسی پارلمانی.
اکرم اماماوغلو نماینده حزب اپوزیسیون در انتخابات 31 مارس 2019، شهرداری استانبول با حمایت طیف و ائتلاف گسترده‌ای از رای‌دهندگان پیروز شد. با وجود تلاش‌های اردوغان برای متهم کردن نیروهای اپوزیسیون به تروریسم، نامزد حزب عدالت و توسعه اردوغان مبارزه انتخاباتی را به حریف باخت. اکنون در جریان کارزار برای انتخابات مجدد، رسانه‌ها و مقامات وفادار به اردوغان، راه تازه‌ای را برای تخریب حریف پیش گرفته‌اند و با تبلیغ نژادپرستی، اکرم اماماوغلو، «ترکیه‌ای» نیست و «یونانی» است.
اماماوغلو، زاده شهر ترابوزان است و از آن‌جایی که جمعی از مردم عضو کلیسای ارتدوکس یونان از مدت‌ها پیش در استان ترابوزان در سواحل دریای سیاه زندگی می‌کنند، رسانه های طرفدار اردوغان مدعی شده‌‌اند که اماماوغلو در اصل یونانی است و طرفدارانش در ترابوزان به اصطلاح یونانی‌هایی «با نقاب مسلمان» هستند. به‌تازگی یکی از مقامات ارشد حزب عدالت و توسعه با به پرسش کشیدن هویت ملی و مذهبی اماماوغلو، از او خواسته که اثبات کند: «با قلب و جان و ذهن همراه ملت ترکیه است.»
ادعای غیرترک بودن برچسب و توهین رایجی در سیاست ترکیه به ویژه حزب‌های نژادپرست و مذهبی «حزب حاکم عدالت و توسعه» و «حزب حرکت ملی» که با این حزب ائتلاف کرده است.
با توجه به سیاست نژادپرستی و مذهبی اردوغان از سال 2015 که در شعار «یک ملت، یک پرچم، یک وطن، یک دولت» او تجلی یافته و هر از چند گاهی نیروهای اپوزیسیون و اکنون در تلاشند اماماوغلو را با سیاست‌های نژادپرستانه‌شان مغلوب سازند.
انتخابات مجدد استانبول اکنون بیش از هر انتخابات دیگری در طول 17 سال حاکمیت پیوسته اردوغان، به نبردی بزرگ‌تر بدل شده است: نبرد میان رویاهای نئوعثمانی اردوغان و جمهوری سکولار ترکیه.
کلان‌شهر استانبول، به لحاظ اقتصادی نیز برای کل ترکیه مهم است. چرا که قلب اقتصادی ترکیه در این شهر می‌طپد. اقتصاد این شهر، با بودجه سالانه ۱۰ میلیارد دلار، روی هم رفته برابر با دو سوم تولید ناخالص داخلی ترکیه است. از این‌رو، استانبول برای اردوغان ارزش بسیار ویژه‌ای دارد.
اگرچه سال‌هاست اردوغان برای تحقق رویاهای امپراطوری و حاکمیت فردی خود تلاش می کند اما استانبول برای دولت ترکیه از اهمیت به سزایی برخوردار است. اردوغان خود مدت‌ها پیش چنین اقرار کرده بود: «اگر استانبول را از دست بدهیم، کل ترکیه را از دست خواهیم داد.»
استانبول، پل ارتباطی شرق و غرب است. شهری که قرن‌ها پایتخت امپراطوری‌های روم شرقی و عثمانی بوده، اهمیتی فراوان برای جوامع گوناگون منطقه و جهان دارد. استانبول، دوره امپراطوری عثمانی و جتی مدت‌ها بعد از تشکیل دولت – ملت ترکیه در اوایل قرن بیستم، بزرگ‌ترین مرکز تجمع و محل تلاقی ملیت‌‌ها و مذاهب باقی ماند. بازار عظیم و نمای مهندسی خیره‌کننده مهندسی موزه‌ها، بارها، کافه‌ها، سالن‌های کنسرت، سینماها، کلیساها، کنیسه‌ها، مساجد و…
بنابراین، شکست اردوغان در این شهر، سرآغاز شکست رویاهای مستبدانه او و حزبش است. استانبول مرکز طبیعی و میدان اصلی تحقق پروژه‌ای است که اردوغان برای ترکیه دارد. اردوغان با حمایت و تامین مالی مجموعه‌ای از پروژههای جنجالی درصدد اسلامی‌‌کردن سیمای شهر است. از جمله این پروژه‌ها، مسجد چاملیجا، بزرگ‌ترین مسجد ترکیه با ظرفیت بیش از شصت هزار نفر، بر فراز بلندترین تپه استانبول؛ یکی از طرح جاه‌طلبانه و جنجالی اردوغان بوده کرد. گفته می‌شود که ظاهر این مسجد، از معماری سلطنتی عثمانی الهام گرفته است.
اردوغان در کم‌تر از یک هفته پیش از انتخابات ماه مارس، در حرکتی جنجال‌برانگیز پیشنهاد کرده بود که موزه معروف و تاریخی «ایاصوفیه» به مسجد تبدیل شود. ایاصوفیه، کلیسایی‌ست که از دوران روم شرقی باقی مانده است. این بنا در زمان حکم‌رانی سلطان محمد دوم، امپراطور عثمانی نام و هویت مسجد به‌خود گرفت، اما بعدتر آتاتورک بنیان‌گذار جمهوری ترکیه، آن را به موزه تغییر داد. ساخت خیریه‌ها، بانک‌ها، خوابگاه‌ها و دیگر نهادهای اسلامی از دیگر اقدامات مشابه اردوغان است. اسلام‌گرایان با حمایت دولت اردوغان، خیز بزرگی برداشته‌اند تا چهره مدرنیسم و انترناسیونالیستی این شهر را با آرایش اسلامی بزک کنند.
تابستان شش سال پیش استانبول بسیار داغ بود. در جریان اعتراض‌های مردمی و مداوم پارک گزی، ترکیه شاهد نخستین واکنش منفی مردم به پروژههای اسلامی اردوغان بود. پس از سرکوب پلیسی معترضان پارک گزی، میلیون‌‌ها نفر در استانبول و دیگر شهرهای کشور به خیابان ریختند و دست به اعتراض زدند. معترضان زن و مرد، جوان و پیر، در فضایی جشن‌گونه در میدان تقسیم تجمع کردند. در آن تابستان، دولت اردوغان معترضان را با گاز اشک‌آور، ماشین آب‌پاش و گلوله پلاستیکی سرکوب کرد و 11 نفر از آنان را به قتل رساند. او راه‌پیمایی هم‌جنس گرا ها را که یکی از جشن‌های سالانه بود از سال 2015 ممنوع کرد.
پس از کودتای «نافرجام» و یا «ساختگی» 2016، شرایط ترکیه وخیم‌تر شد به‌طوری که رو به وخامت گذاشت. ظهور حزب دموکراتیک خلق‌ها(ه د پ) تا حدی واکنشی به همین حملات به استانبول و ارزش‌هایی بود که این شهر قرن‌ها الهام‌بخش و معرف آن‌ها بوده است. رهبران این حزب یک مرد و یک زن بودند، یک کرد و یک ترک. حزبی که مشخصا طرفدار طبقه کارگر، مردم کرد و سایر اقلیت‌ها از جمله هم‌جنس‌گراها، ارمنی‌ها، سریانی‌ها، ایزیدی‌ها، علوی‌ها و… را نیز نمایندگی می‌کند. یکی از رهبران مشترک این حزب، صلاح‌الدین دمیرتاش است که توانست در انتخابات اوت 2014، رقمی نزدیک به 10 درصد آرا را کسب کرد و طی 15 ماه موفق شد با 13 درصد آرا حزبش را وارد پارلمان کند. این بزرگ‌ترین موفقیت انتخاباتی یک حزب طرفدار جنبش‌ها و خلق و اقلیت‌‌هاست. اما دولت اردوغان شدیدا به این حزب حمله کرد و با تروریست خواندن آن، هزاران نفر از اعضا، از جمله رهبران این حزب را به زندان انداخت.
رسانه‌های طرفدار اردوغان، هم‌چنان با برچسب تروریسم به حمله به حزب دموکراتیک خلق‌ها و رهبران و کادرهای این حزب، به ویژه دمیرتاش ادامه می‌دهند. در آستانه برگزاری انتخابات ماه مارس، دمیرتاش با ارسال پیامی از زندان از طرفدارانش خواست در انتخابات شرکت کنند و «علیه فاشیست» و به نفع اماماوغلو رای خود را به‌صندوق بریزند.
در واقع انتخابات محلی ترکیه در شرایط بحران اقتصادی برگزار شد و به یک رفراندوم بر سر سیاست‌های رجب طیب اردوغان، تشبیه شده است. حزب او شکست سختی در استانبول خورد.
در انتخابات 31 مارس، نامزدهای حزب اردوغان در آنکارا پایتخت و شهرهای بزرگ دیگری مثل آنتالیا و آدانا و ازمیر هم پیروز نشدند.
خود اردوغان ربع قرن پیش، یعنی در سال 1994 با پیروزی در چنین انتخاباتی پا در نردبان سیاست گذاشت و تا قدرتمندترین مقام ترکیه بالا رفت. از آن زمان هم، این شهر در دست او یا هم‌فکرانش بوده است.
سهم کردهای ترکیه و به‌طور خاص حزب دموکراتیک خلق‌ها(ه د پ)، در نتایج انتخابات اخیر تعیین‌کننده تلقی شده است.
آن‌ها که خیلی از نامزدهایشان از حضور در انتخابات منع شدند یا منتخبان قبلی‌شان سر از زندان در آوردند، در این انتخابات در شهرهای عمده ترکیه نامزدی برای شهرداری‌ها معرفی نکردند؛ اقدامی تاکتیکی برای یک کاسه کردن رای‌ها به نفع نامزدهای حزب عمده مخالف.
از طرفی در روزهای قبل انتخابات، خبرهایی در رسانه‌های نزدیک به حزب حاکم منتشر شده که منتقدان می‌گویند هدفش منصرف‌کردن حامیان حزب (ه د پ) از رای‌دادن به نامزد مخالف دولت است.
شکست حزب عدالت و توسعه در انتخابات چند شهر بزرگ ترکیه، صداهای اختلاف در این حزب را هم بلندتر کرده و به گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال انشعاب در این حزب همیشه پیروز سال‌های اخیر دامن زده است.
نتیجه انتخابات مجدد در استانبول می‌تواند تصویری از آینده رجب طیب اردوغان، به دست بدهد. این انتخابات فراتر از یک انتخابات محلی است. مردم استانبول فقط درباره شهرداری این‌کلان شهر تصمیم نمی‌گیرند. حزب حاکم با شعار «قبل از این توانستیم؛ باز هم می‌توانیم» تمام تلاش خود را به‌کار بست تا قدرت را در دست نگه دارد، و حزب مخالف با شعار «همه چیز خیلی خوب می‌شود»، وعده امید می‌دهد.
برای هرکدام از این دو، پیروزی در انتخابات مجدد در استانبول، یک پیروزی ملی است.
در اخبار و گزارشات این انتخابات از جمله آمده است تا شش ماه قبل، کم‌تر کسی اسم اکرم اماماوغلو را که شهردار یک محله طبقه متوسط نشین استانبول بوده، شنیده بود.
ولی از آن تاریخ تاکنون نام این سیاست‌مدار 49 ساله مخالف دولت در همه جای ترکیه شنیده می‌شود.
مخالفان دولت به امام اوغلو به چشم فردی نگاه می‌کنند که می‌تواند رجب طیب اردوغان، رییس جمهوری این کشور را که شکست‌ناپذیر به‌نظر می‌رسد، سرانجام شکست دهد.
محبوبیت امام اوغلو که عضو حزب جمهوری‌خواه خلق است، از ماه دسامبر گذشته که در انتخابات محلی ترکیه نامزد سمت شهردار استانبول شد، به‌سرعت افزایش یافت. این انتخابات در تاریخ 31 مارس سال جاری برگزار شد.
شعار انتخاباتی این سیاست مدار که با لحنی ملایم صحبت می‌کند، وعده مبارزه با فساد و از بین بردن تفرقه‌های عمیق موجود در جامعه ترکیه بود.
نتیجه این انتخابات، شکست قابل توجه حزب اسلامی عدالت و توسعه اردوغان را وحشت زده کرده است. نه تنها حزب حاکم، شهرداری آنکارا پایتخت ترکیه را از دست داد، نتیجه شمارش آراء در استانبول که بزرگ‌ترین شهر کشور با 16 میلیون جمعیت است، حاکی از پیروزی حیرت‌انگیز اکرم اماماوغلو نامزد حزب جمهوری‌خواه خلق است.
روز بعد از رای‌گیری یک طرفدار سرسخت اردوغان با ناباوری به بخش ترکیه در سرویس جهانی بی بی سی گفت: «این نمی تواند صحت داشته باشد، استانبول دژ ماست.»
پس از 25 سال، مخالفان دولت توانستند کنترل شهرداری استانبول را مجددا به دست بگیرند.
اهمیت استانبول در سیاست‌های ترکیه بسیار قابل توجه است. یک سوم تولید اقتصادی ترکیه متعلق به این شهر است یعنی بیش‌تر از پرتغال، یونان یا مصر.
هجوم مهاجران از سایر نقاط ترکیه به استانبول به امید زندگی بهتر، سبب شد از دهه 1960 تا کنون جمعیت این شهر 10 برابر شود و استانبول به‌صورت دنیای کوچکی از ترکیه درآید.
این جمله اردوغان معروف است که زمانی گفته بود: «هر کس که استانبول را فتح کند، ترکیه را فتح کرده.»
این اظهار نظر ناشی از تجربه شخصی اردوغان بود که پیش از این که از سال 2002، زمام امور دولت ترکیه را در دست بگیرد، شهردار استانبول بود.
اردوغان در انتخابات شهرداری استانبول در سال 1994 به پیروزی غیرمنتظره ای دست یافت و همین موفقیت بعدا راه را برای پیروزی او در عرصه ملی کشور باز کرد.
قدری گورزل، یک روزنامه‌نگار، اخیرا در وب سایت اَل مانیتور، نوشت ماشین انتخاباتی اردوغان زنگ زده و از کار افتاده است و پس از 17 سال که بر سر قدرت بوده فاقد قاطعیت منسجم، روحیه، انضباط و انگیزه است.
قرار است در سال 2023، انتخابات ریاست جمهوری ترکیه برگزار شود و اماماوغلو می‌تواند با نامزد شدن در این انتخابات، علیه اردوغان فعالیت کند.
وقتی خبرنگار بی بی سی از اکرم اماماوغلو پرسید آیا او خودش را رییس جمهوری آینده ترکیه می‌بیند با خنده پاسخ داد: «خدا می‌داند.»
ترکیه برای اولین بار طی ده سال گذشته با رکود اقتصادی روبه‌رو شده و ارزش لیر(پول ملی ترکیه) در نتیجه جنگ تجاری با ایالات متحده و اتحادیه اروپا، به شدت کاهش یافته است.
ترکیه سال 2018 را با رشد اقتصادی کم‌تر از یک درصد به پایان رساند و سال 2019 به‌عنوان «سال بحران» آغاز کرده است.
سال گذشته دادگاهی در آمریکا حکم داد که مهمت هاکان آتیلا، شهروند ترکیه و بانک‌دار در بانک دولتی هالک این کشور، به اتهام همکاری با رضا ضراب در کمک به ایران برای دور زدن تحریم‌ها به 32 ماه زندان محکوم شده است. هم‌چنین این دادگاه هالک بانک را به پرداخت جزای نقدی محکوم کرد.
اردوغان این پرونده را حمله‌ای سیاسی به دولت خودش خواند و به شدت از آمریکا انتقاد کرد. ترکیه از آمریکا بارها خواسته است، فتح‌الله گولن را که آنکارا او را به سازمان‌دهی کودتای نافرجام در سال 2016 متهم می‌کند، به این کشور مسترد کند.
آمریکا در مقابل استدلال می‌کند که برای استرداد فتح‌الله گولن مدارک کافی مورد نیاز است و گولن نیز متقابلا اتهام کودتا را رد کرده است.
به این ترتیب، منشا اصلی بحران اقتصادی ترکیه، سرکوب مردم کرد و سایر مخالفین، جنگ خونین با پ.ک.ک و اشغال کانتون عفرین در روژآوا، دخالت در جنگ داخلی سوریه، فساد اداری و دولتی، رابطه پر تنش با آمریکا و اتحادیه اروپا و…، هستند و اعتماد عمومی به واحد پول این کشور زیر سئوال رفته است. دولت و اردوغان این بیم را دارند که با بدتر شدن اوضاع، ارزش لیره مجددا افت کند و دولت در معرض سقوط قرار گیرد.
ترکیه اقتصادی باز با محوریت بخش خصوصی و سرمایه‌گذاری خارجی‌ست که اکنون 466 میلیارد دلار بدهی دارد؛ بیش از نیمی از حجم تولید ناخالص داخلی این کشور. 78 درصد این بدهی به دلار است و 18 درصد آن به یورو.
بازپرداخت این بدهی‌ها اصلی‌ترین عامل سقوط اقتصاد ترکیه است. پس دادن قرض خارجی که حالا با سقوط بیش‌تر و بیش‌تر لیر، سخت‌تر هم می‌شود. بانک‌های اروپایی میلیاردها یورو اوراق قرضه در اقتصاد ترکیه سرمایه‌گذاری کرده‌اند و بانک مرکزی اروپا هشدار داده که ادامه وضعیت این موسسات مالی را متحمل ضررهای هنگفت خواهد کرد.
در میانه این بحران، تنش سیاسی با واشنگتن مزید بر علت شده است. ترکیه، هم در سوریه با واشنگتن اختلاف دارد و هم همکاری‌های نظامی – سیاسی اردوغان با پوتین خیلی به مذاق کاخ سفید خوش نیامده است.
تحلیل‌گران و کارشناسان بر این عقیده‌اند که اقتصاد قطعا نقش مهمی در کاهش محبوبیت حزب عدالت و توسعه داشته است، اما دلیل دیگر و مهم‌تر آن، حمایت کردها از کاندیدای مخالفان در انتخابات است.
حزب دموکراتیک خلق‌ها، نامزدان خود را تنها در مناطق جنوب شرقی، که جمعیت آن را بیش‌تر کردها تشکیل می‌دهند، معرفی کرد. اما در مناطق دیگر کشور، نامزد کردی را معرفی نکرد تا از پخش آرای مخالفان حزب عدالت و توسعه، جلوگیری کند.
تردیدی نیست که با توجه به نتایج به دست آمده از انتخابات، اردوغان به کاهش محبوبیت خود و حزب و دولتش پی برده است، مسئله ای که پایان دوره قدرت ملی – مذهبیون را تعیین می‌کند. بنا بر این، اردوغان سعی می‌کند تا میزان رشد اقتصادی را در کشور افزایش دهد و از فشارهای سیاسی بکاهد.
در فضای سیاسی به‌شدت قطبی و دوپاره ترکیه، و در فضای انتخاباتی‌ای که یکی از تندترین و گزنده‌ترین نمونه‌ها برای انتخاباتی در سطح شهرداری‌ها و ده‌داری‌ها بود، شعارهای اماماوغلو توانست کسانی فراتر از حامیان همیشگی حزب خود را جلب کند.
اکنون گفته می‌شود با این پیروزی برای این بزرگ‌ترین شهر ترکیه و قلب اقتصادی آن، و برای کل کشور، آغاز تازه‌ای رقم زده است. می‌گویند آینده، با عدالت، برابری و محبت است. کارشناسان نتیجه این انتخابات را شکستی بزرگ برای رجب طیب اردوغان می‌دانند.
البته تا روزی که جنبش‌های سیاسی و اجتماعی ترکیه به‌ویژه جنبش کارگری از حاشیه وارد بطن و مرکز سیاست‌های جامعه نشود بعید به‌نظر می‌رسد که حتی احزاب موجود پارلمانی بتوانند دموکراسی پارلمانی خود را حفظ کنند و بر دیکتاتوری فردی رجب طیب اردوغان غلبه کنند!
چهارشنبه پنجم تیر 1398 – بیست و ششم ژوئن 2019