ارسالی حزب کارایران(توفان)

وضعیت مهاجران افغان در ایران و تشدید سیاست افغان ستیزی

 مدتی است بر اساس طرح مجلس شورای‌اسلامی قرار است محدودیت‌های زیادی را بر جمعیت «اتباع خارجی» در سراسر ایران اعمال کنند. جمعیت آن‌ها در هر استان، شهر و روستا نباید بیش از ۳ درصد جمعیت آن نقطه باشد و مابه‌التفاوت قیمت جهانی کالاها و خدماتی که استفاده کرده‌اند از آن‌ها اخذ می‌شود.

ایسنا، خبرگزاری دانشجویان ایران که وابسته به سازمان جهاد دانشگاهی است در گزارشی که در شهریور‌ماه منتشر کرد جزئیات طرحی است که در مجلس شورای اسلامی برای مقابله با «اتباع خارجی» مورد بحث قرار گرفت.

این طرح که در قالب الحاق پنج تبصره به ماده ۱۶ قانون ورود و اقامت اتباع خارجی مصوب سال ۱۳۱۰ شمسی تدوین شده است در مردادماه امسال و پیش از رأی اعتماد به کابینه مسعود پزشکیان در مجلس اعلام وصول شده است.

این پنج تبصره که در این طرح آمده بر ایجاد محدودیت‌های گسترده بر اتباع خارجی در سراسر ایران متمرکز شده است. توزیع سرزمینی محدود، سیاست کاهش ورود اتباع خارجی، تبعیض مالی و گرفتن میزان «یارانه پنهان» در نوبت‌های تمدید اقامت ومحدود کردن فرصت‌های کاری برای آن‌ها بخشی ازاین طرح مجلس شورای‌اسلامی است افغان‌ها بزرگترین جمعیت خارجی‌های ساکن ایران را تشکیل می‌دهند و گرچه در این طرح از آن‌ها به صورت مستقیم نام برده نشده است ولی در ادبیات مقام‌های جمهوری‌اسلامی هر زمان از «اتباع خارجی» و «مهاجران غیرقانونی» نام برده می‌شود به جمعیت افغان‌های پناه آورده به ایران اشاره دارد.

این روزها سخنان تحریک‌آمیز و شونیستی مسئولان دولتی و برخی رسانه‌ها موجب گسترش خشونت علیه مهاجران افغانستان در فضای عمومی شده است. در میبد یزد و اقبالیه قزوین به سکونتگاه مهاجران حمله شد. در تهران نیز مهاجران هدف حمله قرارگرفتند.همزمان چند کارزار آنلاین برای اخراج مهاجران از ایران ثبت شد.

پلیس در مرداد ۱۴۰۳ یک کودک افغان را با خشونت بازداشت کرد. همزمان رسانه‌های افغانستان گزارش کردند مهاجران دارای اقامت هم بازداشت و از ایران اخراج شده‌اند.

حضور مهاجرین افغانستان در ایران همواره به عنوان نیروی کار ارزان مطرح بوده؛ اغلب آنها در مشاغل و کارهای شاقه همچون ساختمان‌سازی، نماکاری، جوشکاری یا از این قبیل مصروف کارند. آنها خانه، کاشانه و تعلقاتشان را در کشور مبدأ رها کرده و ازسر ناچاری در این کشور زندگی می‌کنند درحالی که از ابتدایی‌ترین حقوق شهروندی محروم‌اند. در حال حاضر در ایران بین مهاجر افغان قانونی و غیرقانونی از نظر حقوق شهروندی چندان تفاوتی وجود ندارد و هر دو دسته تقریبا مثل هم از بسیاری از حقوق محروم هستند، حقوقی مثل بیمه، بهداشت، آموزش، حساب بانکی، تردد و سکونت در بعضی مناطق و اماکن و… . تا وقتی که بین این دو تفاوتی نباشد برای مهاجری که به ایران می‌آید به‌طور قانونی آمدن هیچ امتیاز و جذابیتی نسبت به مهاجرت غیرقانونی ندارد.

واقعیت این است که بعد از تحولات چند دهه اخیر در این کشور تعداد زیادی از مهاجران افغانستان از روی اجبار و به خاطر شرایط ناامن مجبور شدند به کشورهای دیگر پناهنده شوند از جمله کشور ما ایران، در این میان بسته به نگرش افراد برخی مخالف حضورشان در ایران هستند، حتی عنوان می‌کنند ۸ میلیون افغان در ایران هستند و کسی هم از این گروه نمی‌پرسد براساس کدام شواهد صحبت می‌کنید. روشن است پذیرش این گروه و یا هر گروه دیگر در ایران نباید بدون ضابطه باشد و درها را گشود و بدون قید وشرط مهاجر یا پناهنده پذیرفت. هر کشوری باید برای مرزهای خود کنترلی داشته باشد. پناهنده پذیری و مهاجر پذیری براساس نیاز نیروی کار دو مقوله متفاومت است.اگر فردی تحت تعقیب سیاسی و یا مذهبی و یا در اثر جنگ و خطر جانی به ایران پناه آورده است باید بر حسب کنوانسیون بین‌المللی و حقوق پناهندگی مورد بررسی قرار گیرد و تصمیم اتخاذ گردد. اگر موضوع نیاز به نیروی کار است باید با برنامه‌ای روشن و نیاز به نیروی کار در ایران و با دستمزدی برابر با کارگران ایرانی و قرارداد های رسمی اجازه کار صادر گردد.آنچه امروز شاهدش هستیم بطور کلی هرج ومرج در زمینه سیاست اداره اتباع خارجی و در مورد مشخص شهروندان افغانستانی است که موجب بدبینی و التهاب و تئوری توطئه برای از هم پاشاندن جامعه ایران شده است!

این سیاست بی‌درو پیکر و بی‌برنامگی اداره مهاجرت باید تغییر کند تا موجب  بی‌ثباتی در جامعه نگردد.

امروز برخوردهای مهاجر ستیزانه و بطور مشخص افغان ستیزانه بدنبال توجیه و فرار از توضیح علل بیکاری، فساد و دزدی و بزه‌کاری و قتل و ناهنجاری‌های اجتماعی در ایران است. در ممالک اروپایی نیز علل بحران اقتصادی و افزایش خشونت‌های اجتماعی را به گردن مهاجران می‌اندازند و نه نظام سرمایه‌داری. در مقابل این سیاست ارتجاعی و نژاد پرستانه و تبعیض‌آمیز باید ایستاد و با پناهندگان ابراز همبستگی کرد و از حقوقشان حمایت نمود. در ایران نیز وظیفه نیروهای آگاه و مردمی است که در مقابل سیاست نفرت‌انگیز افغان‌ستیزی بایستند و پرچم همبستگی و برابری را برافرازند.

***