با تشکر ازآن هائی که در راه معرفی کشور به نسل نو و دور از وطن گامهای موثری برمی دارند.
معرفی مختصری از ولایت فراه
معلومات مختصر در مورد موقعيت، ساختار تشکيلاتى، مساحت، نفوس، ساختار قومى، ساحات تاريخى، مناطق تفريحى، زراعت، معادن، صنايع دستى، معارف، صحت، رسانه ها، نهاد هاى مدنى و وضعيت امنيتى فراه :
موقعيت :
ولايت فراه يکى از ولايات وسيع غربى افغانستان است.
اين ولايت علاوه بر سرحد مشترک با ولايات هرات، نيمروز، هلمند و غور، ٢٩٠ کيلومتر سرحد مشترک با ايران دارد و شهر فراه مرکز اين ولايت مي باشد که در اضافه تر از ٤٨٠ کيلومترى شهر کابل، پايتخت کشور موقعيت دارد.
ساختار تشکيلاتى:
ولايت فراه علاوه بر مرکز(شهر فراه) از ولسوالى هاى پشت رود، خاک سفيد، بالابلوک، پرچمن، گلستان، بکواه، لاش جوين، شيب کوه، پشت کوه و اناردره تشکيل گرديده است.
مساحت نفوس و ساختار قومى :
مساحت فراه از سوى بعضى منابع (٤٩٠٠٠ کيلومترمربع) و تعداد باشندگان آن در حدود يک ميليون تن تخمين گردیده است.
اين ولايت در مجموع ١٢٥٦ قريه دارد که باشندگان آن از اقوام پشتون، تاجک، ايلات، مغل، سادات، بومدى، ايماق، براهوى، بلوچ و … تشکيل گرديده ؛ اما اکثريت آنها قوم پشتون است. بيشتر باشندگان اين ولايت سنى مذهب وتعداد کم آن ها در ولسوالى هاى گلستان، جوين ، پشت رود و مرکز، اهل تشيع مي باشند.
تمامى باشندگان ولسوالى هاى بکواه و خاک سفيد پشتون ها اند؛ اما در پرچمن پشتون نيست ؛ اما اقوام مختلف علاوه بر مرکز اين ولايت در ساير مناطق زندگى دارند.
اماکن تاريخى و فرهنگى فراه :
فراه که زادگاه اصلى شيخ ابونصر فراهى و عطا ملک جوينى است، داراى اماکن زياد تاريخى و باستانى در ولسوالى هاى مختلف مي باشد.
قعلۀ “کک کهزاد” که بيشتر از دو هزارسال سابقه دارد، يکى از اماکن تاريخى اين ولايت شمرده مي شود.
اين قلعۀ در ١٥ کيلومترى جنوب شرق شهر فراه موقعيت دارد که در سر کوه از سنگ، خشت پخته و گچ ساخته شده و ساختمان آن در بين چند برج موقعيت دارد.
قلعۀ فريدون نيز در مرکز ولايت فراه موقعيت دارد و به نام ( شهرکهنه) مشهور است ، اين قلعۀ به اساس تاريخ( سيستان) و ( شهنامه فردوسى) تاريخ بيشتر از دو هزار ساله دارد.
اين قلعه در حدود ٣٠٠ جريب زمين از گل و خشت خام ساخته شده که تعداد برج هاى آن به ٩٩ مي رسید.
همچنان قلعۀ لاش جوين، شهرپشاوران، زيارت شيخ ابونصر فراهى، زيارت سلطان امير، بارندک و کافرقلعۀ (مرکز)، زيارت شهداى کنسک( بالابلوک) و همچو جاى هاى ديگر از اماکن تاريخى اين ولايت مي باشند.
مناطق تفريحى:
باغ پل، باغ نو، باغ کافى ، زيارت سلطان امير و کافرقعله از مناطق تفريحى شهر فراه ميباشند
زراعت:
بيشتر از ٨٠ درصد مردم ولايت فراه مصروف زراعت و باغدارى مي باشند و انار از ميوه هاى مشهور آن شمرده مي شود.
انگور، تربوز، توت، سيب، آلوچه، زردآلو، انجیر، شفتالو، گرنگيچ، خرما، پسته و ميوه هاى ديگر در فراه وجود دارد.
برخ بيشتر دهاقين اين ولايت مصروف کشت گندم و جوار مي باشند.
درگذشته ولسوالى بکواه از نگاه توليد گندم بسيار مشهور بود؛ اما اکنون بيشتر کوکنار جاگزين آن شده است.
همچنان اخيراً دهاقين به کشت سبزى رو آروده اند .
مناظر زیبا و دیدنی از ولسوالی اناردرۀ ولایت فراه معادن :
هر چند مراجع و ارگان هاى ذيربط در مورد معادن فراه معلومات مستند و دقيق ارايه نکرده اند؛ اما اهالى منطقه و مقامات محلى مى گويند که معادن مختلف در اين ولايت وجود دارد.
به اساس معلومات اين منابع، معادن نمک، مس، سمنت ، تيل، ليتيوم، يورانيم، آهن، مواد ضد زنگ، گاز، زغال سنگ، کرومايت وسليکان در مرکز و ولسوالى هاى مختلف اين ولايت وجود دارد.
استخراج نمک از معادن ولسوالى پشت کوه ٤٠ سال قبل مروج بود؛ اما بعداً متوقف گرديد و بازار هاى کشور به نمک واردۀ ايران و پاکستان مساعد ساخته شد.
در زمان حاکميت طالبان يک چاه تيل نيز در منطقه چهار باغ کشف شد که بعداً يک تعداد موسسات خارجى نيز علاقمندى خود را براى استخراج آن نشان دادند؛ اما مردم منطقه تحت تأثیر تبلیغات خرافی از آن ها جلوگيرى کرده و گفته بودند که آن کدام معدن نه، بلکه آرامگاه يک پير ميباشد.
خارجى ها بعد از سقوط طالبان به منطقه دو باره آمده اند؛ اما از سوى مردم اجازۀ کار را دريافت نکردند.
صنايع دستى:
بافتن قالين يکى از صنايع مهم دستى اين ولايت شمرده مي شود که زمانى به بازارهاى اروپايى صادر مى شد و برخ بيشتر زنان اين ولايت مصروف بافتن قالين بودند.
اما اکنون سطح توليد آن به علت نبود بازار پايين آمده است.
در اين ولايت يک تعداد زنان مصروف ساخت روب بادنجان رومی و ترشی(آچار) نيز مي باشند.
معارف:
الف: بخش دولتى
در ولايت فراه جمعاً ٣٠٩ مکتب اسماً وجود دارد که ٧٩ ليسه، ٨٨ باب مکتب متوسط و ١٢٧ باب مکتب ابتدائیه مي باشد که نسبت نبود امنیت و امکانات، تعدادی ازآنها فعال نیستند.
در اين مکاتب ١٦٨٩ معلم که می بایست شامل ١٠٣٩ معلم زن می بود و به ٧٦١٦٨ شاگرد ذکور و ٣٧٩٩٨ شاگرد اناث درس مي دادند؛ که متأسفانه این ارقام فقط در روی کاغذ مانده و به واقعیت نپیوست.
همچنان در اين ولايت ١٦ مرکز تعليمات دينى که يکى از آن دارالعلوم است وهمچنان سه دارالحفاظ و از ١١ تا ١٢ صنف مدارس دينى وجود دارد.
تعداد شاگردان مراکز دينى اين ولايت تاکنون به ١٩٣٠ نفرذکور و ١٦٩ نفراناث مي رسد که امور تدريسى آنها توسط ٦٩ استاد مرد و ٨ استاد زن پيش برده مي شود.
پوهنتون دولتى فراه تنها يک پوهنځى دارد که از ديپارتمنت هاى کيميا – بيولوژى و رياضى فزيک تشکيل گرديده و تاکنون ٤٢ شاگرد دارد و امور تدريس آنها توسط ١٠ تن استاد پيش برده ميشود.
بخش هاى مراکز تعليمات نرسنگ و قابلگى علوم صحى انستيتيوت دولتى موسوم به غضنفر نيز در اين ولايت وجود دارد.
ب: بخش خصوصى:
علاوه بر يک موسسه تحصيلات عالى موسوم به غرجستان، ٨ مکتب خصوصى در ولايت فراه وجود دارد و دروس دينى نيز در مساجد اين ولايت تدريس ميشود.
همچنان انستيتيوت صحى لمر شاگردان را در بخش نرسنگ و قابله گى تحت آموزش ميگيرد.
صحت:
الف: بخش دولتى
در مجموع ٣ شفاخانه و ٣٣ کلينيک در اين ولايت فعاليت دارد.
يک شفاخانۀ ١٠٠ بسترى در مرکز فراه، يک شفاخانۀ ٣٢ بسترى در ولسوالى پشت کوه و يک شفاخانۀ ٥ بسترى در ولسوالى پرچمن اين ولايت وجود دارد.
٣٣ کلينيک متباقى در مناطق مختلف اين ولايت فعاليت دارند. که مجموعۀ شان از امکانات ناچیزی برخوردار بوده وهرگز پاسخگوی مداوای مریضان فراهی نیستند. از این جهت اکثر مریضان یا به شفاخانه های هرات، قندهار و کابل مراجعه می کنند و یا به کشورهای همجوار برای مداوا می روند ومشکلات فراوانی را متقبل می شوند.
گروپ هاى سيار صحى در ولايت فراه وجود ندارد؛ اما ٣٨٦ پوسته هاى صحى در ولسوالى هاى مختلف در رساندن حد اقل کمک فعال هستند.
اين پوسته ها به هدف خدمات صحى به مردم ، در قريه جات ساخته شده که داراى دو کارمند صحى( يک زن يک مرد) ميباشد.
ب : بخش خصوصى :
دانش، رحمانى، وطن اپولو، طبيبان و سلامتى از کلينيک هاى شخصى اين ولايت ميباشد که به سطح ولايت در شهر فراه فعاليت دارد.
امنيت:
ولسوالى هاى بکواه، گلستان و بالابلوک از ولسوالى هاى بسيار نا امن، خاک سفيد، پشت رود و اناردره نسبتاً امن و شيبکوه، قلعه کاه، پرچمن و جوين تا چندی پیش از ولسوالى هاى امن اين ولايت شمرده مي شدند که اکنون به کمک اشغالگران و مداخله گران و بی کفایتی حکومت دست نشانده همه ناامن شده اند.
حتی مقام ولايت فراه و چند منطقۀ دولتی ديگر چند بار مورد هدف مخالفين مسلح قرارگرفته است.
برخ بيشتر مخالفين مسلح دولت در فراه با طالبان مسلح ارتباط دارند؛ اما افراد حزب اسلامى به رهبرى گلبدين حکمتيار نيز در ولسوالى قعلۀ کاه فعاليت های تخریبی دارد.
در یک سال ١٥٧ رويداد خشونت عليه زنان ثبت شده که از اين جمله ١٧رويداد قتل، ٦ رويداد خودکشى و متباقى آن رويداد هاى فرار از منزل، ندادن حق ميراث و خشونت هاى ديگر ميباشد که این روند ظالمانه وغیرانسانی تحت حاکمیت مشترک استعمار و استبداد، مثل دیگر نقاط کشور افزایش یافته است.
