گردآوری و تنظیم: س. روشنگر- منابع: دریچه های مجازی
با تشکر ازآن هائی که در راه معرفی کشور به نسل نو و دور از وطن، گام های موثری برمی دارند.
معرفى ولایت نورستان
ولایت نورستان یکى از ولایات شمال شرقى کشور و یک منطقۀ تاریخى است که در دوره هاى مختلف به نام هاى مختلف مسمى گردیده است .
ولایت نورستان از نگاه موقعیت جغرافیایى یک منطقۀ کوهستانى است که در زمان هاى قدیم به نام بلور یا بلورستان یاد مى شد و چون برای مدتها مردم آن به ادیان باستانی خود باور داشتند انحصارگران دین آن را کافرستان می گفتند؛ اما باید گفت که بلوریان تنها به منطقه نورستان نه، بلکه بعضى مناطق کنر، چترال و کاپیسا نیز مربوط ولایت بلورستان بود .
امیرعبدالرحمن خان پادشاه مستبد افغانستان، این منطقه را بعد از عملیات نظامى خونین در تصرف خود در آورد و به زور مسلمان ساخت؛ ازآن به بعد به نام نورستان مسمى شد .
برخ بیشتر نورستان از دره ها ، کوها و تپه ها تشکیل شده ، مناطق هموار ندارد. داراى زمین هاى کم زراعتى است و یک تعداد دریاها در آن جریان دارد که پل هاى چوبى بر فراز آن ساخته شده است .
مساحت ولایت نورستان ٩٢٦٧ کیلومتر مربع و نفوس آن درحدود چهار صد هزار تن تخمین شده؛ اما تعداد زیادی از باشندگان این ولایت در ولایات ننگرهار ، لغمان و کنرمستقراند. پارون مرکز ولایت نورستان میباشد .
زبان اصلى مردم نورستان نورستانى ، وطبق تخمین ها ١٥ درصد مردم آن به زبان پشه یى صبحت کرده و یک در صد باشندگان آن پشتون و در بعضى مناطق تاجک نیز وجود دارد؛ اما زبان ادارى این ولایت پشتو است .
این ولایت در شمال با ولایت بدخشان، در شرق با چترال و منطقۀ کشمیر پاکستان، در جنوب با ولایت کنر و در غرب با پنجشیر، کاپیسا و لغمان هم سرحد است .
اقلیم نورستان :
اقلیم نورستان ملایم است، همه سال از ٦٠٠ تا ٨٠٠ ملى متر بارش دارد، بخش هاى شمالى نورستان در زمستان بسیار یخ و درجه حرارت آن تا منفى ده میرسد.
ولایت نورستان یک ولایت کوهستانى است. در فصل زمستان بارش شدید برف در آن صورت میگیرد و تمام راه هاى غیرفنی(خامه) آن مسدود میشود، هواى این ولایت در زمستان شدیداً سرد؛ اما در فصل هاى دیگر سال معتدل و برخى مناطق آن در تابستان بسیار گرم میشود.
واحدهاى ادارى :
این ولایت به شمول مرکز از هشت واحد ادارى تشکیل شده که عبارت است از پارون ( مرکز)، واما ، کامدیش، پرگمتال، دواب، نورگرام ، وانت وایگل ومندول .
معارف :
در ولایت نورستان تاکنون درلیست رسمی ٢١١ باب مکتب وجود دارد که دو لیسه، ١١٧باب مکتب ابتدایه و ٩٢ متوسطه میباشد .اما درحدود ٣٥ باب مکتب این ولایت مسدود شده و تنها ٦٥ باب مکتب نورستان تعمیرهای ابتدائی دارد .
همچنان در این ولایت ٢٠ باب مدرسۀ دینى، دو لیسۀ مسلکى زراعت و سه دارالمعلمین نیز وجود دارد و تعداد شاگردان ثبت شده در این ولایت به ٧٢٨٤٣ تن میرسد که ٤٤٢٢٠تن آن ذکور و ٣٢٦٢٣ تن اناث میباشد که اکثراً بنا به دلایل فقر و امنیتی به مکتب نمی روند.
تعداد معملین این ولایت به ١٢٧٠ تن میرسد که از جمله ١٢٠ تن زن و متباقى مرد است. همچنان از جمع آنان ٣٠ تن مرد و ٤ تن زن معلم مسلکى میباشد که اکثراً به دلایل امنیتی به وظیفه حاضر نمی شوند .
اما در بخش تعلیمات اسلامى (مراکز سربازگیری ترورستان) به کمک کشورهای خارجی استفاده جو، ١٩٠ استاد وجود دارد که تنها ١٢ تن آن زن است .